Theo phong tục văn hóa tâm linh của người Việt Nam, nghi thức làm đầy tháng cho bé gái thể hiện sự tôn kính, biết ơn thần linh đã đưa đứa bé đến với gia đình. Việc bày mâm cúng đầy tháng bé gái được xem là phần lễ cực kỳ quan trọng đối với tín ngưỡng của dân ta. Theo dõi nội dung bài viết sau đây để nắm bắt chi tiết đầy đủ về vấn đề sắp mâm cúng này nhé.
Lễ đầy tháng là gì?
Lễ đầy tháng cho bé gái là một nghi thức cực kỳ quan trọng và mỗi vùng miền sẽ có phong tục tập quán khác nhau. Vào ngày này, các hộ gia đình sẽ thực hiện làm mâm cơm cúng đầy tháng bé gái để tỏ lòng thành kính đối với Bà Mụ và Đức Ông, những người đã tạo ra hình hài, dáng vẻ cho bé.
Nguồn gốc ngày đầy tháng
Theo phong tục dân gian của người Việt Nam cho biết, trẻ em sinh ra đều được các bà chúa đầu thai hoặc những vị đại tiên nặn ra hình hài. Các bộ phận trên cơ thể trẻ được nặn ra từ tương truyền 12 Bà Mụ.
Bà Mụ sẽ đóng vai trò là người phụ việc cho Ngọc Hoàng trong việc nặn ra những đứa trẻ. Bên cạnh đó, 12 vị này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc sinh nở và giáo dục đứa trẻ lớn lên. Thông tin những Bà Mụ theo sự tích dân gian như sau:
- Bà Mụ Lâm Cửu Nương: Có chức trách thụ thai (thụ thai).
- Bà Mụ Vạn Tứ Nương: Có chức trách thai nghén (chú thai).
- Bà Mụ Lưu Thất Nương: Có chức trách nặn hình hài cho bé nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Bà Mụ Lâm Nhất Nương: Có chức trách chăm sóc bào thai (an thai).
- Bà Mụ Lý Đại Nương: Có chức trách chuyển dạ (chuyển sinh).
- Bà Mụ Trần Tứ Nương: Có chức trách sinh đẻ (chú sinh).
- Bà Mụ Nguyễn Tam Nương: Có chức trách chứng kiến và giám sát quá trình sinh đẻ (giám sinh).
- Bà Mụ Hứa Đại Nương: Có chức trách khai hoa nở nhụy (hộ sản).
- Bà Mụ Cao Tứ Nương: Có chức trách ở cữ (dưỡng sinh).
- Bà Mụ Mã Ngũ Nương: Có chức trách ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Bà Mụ Trúc Ngũ Nương: Có chức trách giữ trẻ (bảo tử).
- Bà Mụ Tăng Ngũ Nương: Có chức trách chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
Ý nghĩa cúng đầy tháng
Theo truyền thuyết dân gian xưa, những đứa trẻ khi sinh ra trong khoảng 4 tuần đầu tiên thường có bệnh yếu và dễ mất sớm. Chính vì vậy, các hộ gia đình sẽ hạn chế làm lễ đặt tên cho con trong tuần đầu tiên. Mọi nhà sẽ đợi vượt qua 4 tuần và đặt tên con vào đúng lễ đầy tháng và làm mâm cúng đầy tháng bé gái.
Nghi thức này đóng vai trò quan trọng trong việc tạ ơn trời đất cũng như cầu mong cho đứa bé lớn lên khỏe mạnh, bình an, vạn sự như ý. Việc dâng mâm cơm cúng đầy tháng bé gái là cách thức để các hộ gia đình thể hiện lòng biết ơn đối với 12 Bà Mụ và Đức Ông đã nặn ra hình hài cho đứa bé.
Thêm vào đó, nghi thức dâng mâm cúng đầy tháng bé gái là lời cảm tạ thần linh che chở cho mẹ tròn con vuông, đứa bé được ra đời toàn vẹn. Đây cũng là cách để các bố mẹ tỏ lòng yêu thương, cầu cho đứa bé khỏe mạnh, ngoan ngoãn, hay ăn chóng lớn và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống tương lai.
Cách tính đầy tháng cho bé gái
Hiện nay, nhờ vào công nghệ hiện đại có rất nhiều cách thức tính đầy tháng cho bé gái chuẩn xác nhất. Tuy nhiên, các hộ gia đình cũng có thể dựa vào cách thức tính theo dân gian cổ truyền dựa vào âm lịch. Theo quan niệm của dân gian xưa, gái lùi 2 trái lùi 1, chính vì vậy, ngày đầy tháng âm lịch của bé gái sẽ được diễn ra và tổ chức sớm hơn 2 ngày khi sinh.
Quan niệm này được rất nhiều người xưa sử dụng và được xem là cách thức tính ngày đầy tháng cho bé gái chuẩn xác cao. Giả sử em bé nhà bạn sinh vào ngày 20 tháng 3 âm lịch thì ngày đầy tháng của bé sẽ được tổ chức vào ngày 18 tháng 04 Âm lịch cùng năm.
Tuy nhiên, đây là cách thức tính lễ đầy tháng theo truyền thống và dựa vào ngày âm. Nếu bố mẹ muốn tổ chức dâng mâm cúng đầy tháng bé gái cho con vào ngày dương thì có thể dựa vào các ứng dụng trên mạng hoặc dựa vào thông tin ghi chú ngày sinh của bé để tính lịch.
Mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản, đủ đầy
Mâm cúng đầy tháng bé gái đóng vai trò cực kỳ quan trọng, là một phần tất yếu để cầu mong cho bé khỏe mạnh, gặp nhiều bình an trong cuộc sống tương lai. Các hộ gia đình có thể chuẩn bị mâm lễ chi tiết như sau:
Mâm cúng Bà Mụ cho bé
Đầu tiên đề bày được mâm cúng đầy tháng cho bé gái các hộ gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng Bà Mụ trước. Các lễ vật để bài dâng lên Bà Mụ cụ thể như sau
- Đồ vàng mã: Váy áo, quần áo, đôi hài, trang sức có màu xanh, nén vàng.
- Trầu cau: Têm hình cánh phượng,12 miếng trầu và cau.
- Đồ chơi trẻ em: Búp bê, gấu, truyện…
- Bánh kẹo: Chia ra 12 phần.
- Động vật: Tôm, cua, ốc chín … mỗi loại gồm 12 con.
- Phẩm oản: Chia 12 phần.
- Lễ mặn: Gà luộc, xôi, cơm, canh, thịt, cá, rượu trắng, giò, chả.
- Hương hoa: Hương, nến, lọ hoa, trầu cau, nước trắng, tiền vàng.
Mâm cúng đầy tháng bé gái ở bàn Gia tiên
Ngoài mâm cúng Bà Mụ thì các hộ gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng đầy tháng dành riêng cho bé gái. Các gia chủ sẽ đặt lễ cúng ở bàn thờ Phật, bàn thờ ông Địa, bàn thờ gia tiên để tỏ lòng thành kính với thần linh đã đưa bé gái đến với gia đình mình. Các thực phẩm cúng lễ sẽ bao gồm những món cụ thể như sau:
- 3 tô chè lớn
- 12 chén chè nhỏ
- 13 đĩa xôi.
- 1 con gà luộc
- 13 miếng trầu, cau
- 13 đôi hài
- 13 bộ váy áo đẹp
- 13 nén vàng
- Bộ tam sên: 1 trứng luộc, 1 đĩa thịt heo luộc, cua/ tôm luộc
- Mâm ngũ quả
- Hoa tươi
- Nhang – đèn
- Trà – rượu
- Nước
- Muối, gạo
- 1 bộ đồ hình nhân thế mạng: Có ghi thông tin về ngày tháng năm sinh của bé gái để giải hạn.
Các hộ gia đình nên lưu ý, mâm cúng đầy tháng bé gái nên được chuẩn bị các lễ vật đầy đủ tươm tất và 12 món sẽ có kích thước bằng nhau. Duy chỉ có một món có kích thước to hơn.
Mâm cúng Đức Ông và 3 vị Đức Thầy
Để tỏ lòng cảm tạ Đức ông và 3 Đức thầy đã nặn ra hình hài cho bé gái thì nhiều gia đình cũng thực hiện mâm cúng lễ. Đây cũng là một nghi thức quan trọng để xin các thánh sư có thể truyền dạy kiến thức, nghề nghiệp cho đứa trẻ sau này. Để chuẩn bị mâm cúng đầy tháng bé gái dành cho Đức ông và ba vị Đức thầy chỉnh chu và hoàn tất nhất thì bạn cần thực hiện vật lễ như sau:
- 3 đĩa xôi lớn.
- 1 con gà luộc.
- 1 tô cháo lớn.
- 1 tô chè lớn.
- 1 miếng thịt quay.
- 1 đĩa ngũ quả.
- Đĩa trầu cau.
- Rượu.
- Tiền vàng mã.
Cách xếp bàn và bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái
Điểm chuẩn bị nguyên liệu dâng lên cúng các vị thần linh và Bà Mụ thì các hộ gia đình cũng nên lưu ý vấn đề sắp xếp bàn,bài trí mâm cúng đầy tháng bé gái hợp lý nhất. Cách sắp xếp phải đúng quy định để tỏ lòng thành kính cụ thể như sau:
- Đối với hoa quả bạn sẽ đặt bên phía Tây của mâm cúng còn đối với bình hoa thì sẽ đặt phía Đông của mâm cúng. Các bình hoa cao phải sắp xếp phía sau khóa lễ và tạo vị trí cân đối nhất.
- Các lễ vật cúng Đức Ông sẽ có ba chén cháo đặt ở chính giữa bàn, một con gà luộc chéo cánh đặt ở góc phải. Mâm cỗ chay và mâm hoa quả tươi sẽ đặt ở phía góc trái của bàn lễ.
- Lễ vật cúng Bà Mụ phải được chuẩn bị trên bàn lớn và khoảng cách ở hai bàn sẽ cách nhau 10 cm.
- Các cách thức bày mâm cúng không có các quy định rõ ràng và phụ thuộc nhiều vào tâm ý của gia chủ. Bạn nên bài trí mâm sao cho hợp lý, cân xứng để tránh tình trạng bị đổ khi làm lễ.
Cách cúng lễ đầy tháng cho bé gái đầy đủ nghi thức
Để cúng lễ thì các bậc cha mẹ có thể tham khảo nội dung bài cúng sau đây:
Nam mô A Di Đà Phật!
Con thành tâm cúi đầu xin kính lạу Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên ᴄhúa
Con thành tâm cúi đầu xin kính lạу Đệ nhị Thiên đế đại tiên ᴄhúa
Con thành tâm cúi đầu xin kính lạу Đệ tam Thiên Mụ đại tiên ᴄhúa
Con thành tâm cúi đầu xin kính lạу Tam thập lụᴄ ᴄung ᴄhư ᴠị Tiên Nương
Hôm naу là…
Vợ ᴄhồng ᴄon gồm …..
Sinh được bé gái có tên là …
Ngụ tại:….
Nhân ngàу đầу tháng ᴄủa bé, ᴄhúng ᴄon xin thành tâm ѕắm ѕửa hương hoa, trà thuốc, lễ ᴠật ᴠà ᴄáᴄ đồ ᴄúng dâng bàу lên trướᴄ án, trướᴄ bàn tọa của ᴄáᴄ ᴄhư ᴠị Tôn thần kính ᴄẩn ᴄhúng ᴄon xin tâu trình:
Nhờ công ơn thập phương ᴄhư Phật, các ᴄhư ᴠị Thánh hiền, các ᴄhư ᴠị Tiên Bà, ᴄáᴄ đấng Thần linh, các ngài Tiên tổ nội ngoại, ᴄho ᴄon ѕinh ra ᴄháu bé, tên… ѕinh ngàу… đượᴄ mẹ tròn, ᴄon ᴠuông khoẻ mạnh.
Chúng ᴄon thành tâm ᴄúi хin ᴄáᴄ ngài phù hộ độ trì và ᴠuốt ᴠe ᴄhe ᴄhở ᴄho ᴄháu đượᴄ khỏe mạnh, ngoan ngoãn, ᴠô bệnh ᴠô tật, phù hộ ᴄho bé gái đượᴄ tươi đẹp, thông minh, thân mệnh bình уên, kiếp kiếp đượᴄ thừa hưởng ᴠinh hoa phú quý. Gia đình ᴄon luôn đượᴄ phúᴄ thọ an khang, nhân lành nảу nở, bốn mùa không hạn áᴄh tai ương.
Chúng con có lòng thành tâm đỉnh lễ, ᴄúi хin đượᴄ các ngài ᴄhứng giám cho lòng thành.
A Di Đà Phật!
Lưu ý quan trọng khi cúng đầy tháng cho bé gái
Để thực hiện để đầy tháng cho bé trang trọng thì các hộ gia đình nên lưu ý một số vấn đề cụ thể như:
- Theo quan niệm của tâm linh thì nghi thức làm lễ và cách bày mâm cúng đầy tháng cho bé gái phải được diễn ra trang nghiêm và đủ đầy nhất. Mâm hoa quả và bộ tam sên phải được đặt cân đối trên bàn lễ, hoa quả, đồ cúng phải được sắp xếp gọn gàng.
- Khi thực hiện nghi lễ cúng, mọi người trong gia đình phải ăn mặc tươm tất, có mặt đầy đủ, cử hành nghiêm trang.
- Lưu ý trong quá trình bày mâm ngũ quả bạn phải chuẩn bị đúng đủ 5 loại quả khác nhau.
Kết luận
Hy vọng thông qua nội dung bài viết trên đây các gia đình sẽ bày được mâm cúng đầy tháng bé gái tươm tất, chỉnh chu. Nghi lễ đầy tháng là một tín ngưỡng văn hóa tâm linh được nhiều vùng miền coi trọng. Đây cũng là dịp để các hộ gia đình có thể kêu cầu cho con của mình phát triển mạnh khỏe, thông minh sáng dạ, gặp nhiều may mắn trong tương lai.
